Книга Dumanlı Təbriz

Ədib «„Dumanlı Təbriz“»əsəri ilə Azərbaycanda tarixi rоman janrının ilк g?zəl n?m?nəsini yaratmışdır. XX əsrin ilk inqilablar d?vr?n?n mənzərəsini m?əllif məhz bu əsərində canlandırmışdır. ?mumiyyətlə, Şərq həyatı haqqında ilk həqiqi və dоlğun təəss?rat, bədii, əfsanəvi dоna gеydirilmiş zəngin, hərtərəfli məlumat bu əsərdə vеrilmişdir. M.S.Ordubadinin Cənubi Azərbaycandakı inqilabı təsvir edən «„Dumanlı Təbriz“» romanı Səttar xan və Bağır xanın qəhrəmanlığından, eyni zamanda Cənubi Azərbaycan inqilab?ılarının ?z ?lkələrini İran m?rtəceləri və xarici imperialistlərinin z?lm?ndən qurtarmaq ???n apardıqları m?barizədən bəhs edir. Əsərin əsas movzusu Məşrutə hərəkatıdır. Məşrutə hərəkatı 20-ci y?zildə baş vermiş azadlıq və demokratik inqilablar ???n ilk cığır a?mışdı. Bu mənada Məşrutə hərəkatını Yaxın və Orta Şərq ?lkələrində ke?ən y?zillikdəki milli azadlıq və demokratik hərəkatların «„pioneri“» adlandırmaq olar. 1905-1911-ci illərdə baş vermiş Məşrutə hərəkatının məqsəd və məramı yolunda canlarını qurban verənlərin sayı ?oxdur. Əslində bu hərəkata pak vicdanla qoşulanlar, onu uğurlu qələbəyə ?atdırmaq istəyənlərin hamısı qəhrəmandır, tariximizdə və yaddaşımızda həmişəyaşar insanlardır. Romanın obrazlar qalereyası əlvan və zəngindir: milli azadlıq hərəkatının rəhbərləri Səttar xan və Bağır xan, Əmir Heşmət Nisari, Hacı Əli Davafuruş, m?cahidlər T?t?n??oğlu, Həsən ağa, Cavad ağa, maraqlı cizgiləri ilə se?ilən azərbaycanlı qadınlar Mahru xanım, Nabat, Təhminə xanım, Zeynəb, Rusiya və ABŞ səfirliklərinin əməkdaşları Nina və Miss Hanna, inandırıcı və yaddaqalan x?susiyyətləri ilə verilmiş Hacı Səməd xan, Sərdar Rəşid, Ş?mşad xanım, Məşədi Kazım ağa, rus zabiti Smirnov, Şeyx Əbd?ləzəl və b. Obrazlar bitkindir və m?əllif onları yalnız ayrı-ayrı epizodların iştirak?ısına ?evirməklə kifayətlənməyərək talelərini axıra qədər izləyir. Qədim Azərbaycan şəhəri Təbriz əsərdə b?t?n ?alarları, koloriti ilə, daxili həyatı və beynəlxalq aləmdə yeri ilə g?r?n?r. Sizi bu şeirlərlə baş-başa buraxırıq..